Politika- Na danas održanoj konferenciji za štampu članovi Udruženja Petrograd ponovili su da se zalažu da gradu Zrenjaninu bude vraćeno ime Petrovgrad na sednici Skupštine Grada. U prethodnom saopštenju ukazali smo na političke motive ovog zahteva, ovde ćemo komentarisati pravni aspekt. (http://zsf.rs/1644-2/)
Nazivi opština i gradova, nazivi naseljenih mesta i katastarskih opština, kao i način njihove promene, utvrđuju se Zakonom o teritorijalnoj organizaciji Republike Srbije.
Inicijativu za promenu naziva naseljenog mesta utvrđenog ovim zakonom može pokrenuti skupština jedinice lokalne samouprave, građani, mesna zajednica i drugi zainteresovani organi zajednice.
Predlog za promenu naziva postojećeg naseljenog mesta, utvrđuje se po prethodno pribavljenom mišljenju nadležnog organa teritorijalne autonomije i skupštine jedinice lokalne samouprave.
Prema tome naziv Zrenjanin utvrđen je Zakonom koji je donela višestranačka Narodna skupština i može biti promenjen samo izmenom tog zakona. Odluka koju je donela jednostranačaka gradska vlast iz 1946. već odavno ne proizvodi nikakakvo pravno dejstvo, ona je derogirana razvojem pravnog sistema i njeno eventualno ukidanje bilo bi potpuno besmisleno.
Prema Ustavu Republke Srbije, zakon može da predloži svaki narodni poslanik, Vlada, skupština autonomne pokrajine, najmanje 30.000 birača, kao i Zaštitnik građana i Narodna banka Srbije u oblastima iz svoje nadležnosti.
Nadležnost jedinice lokalne samouprave u ovoj materiji sastoji se od prava pokretanja inicijative i davanja mišljenja. Skupština Grada Zrenjanina svojom odlukom ne može promeniti naziv naseljenog mesta.
Prema Zakonu o lokalnoj samoupravi, skupština jedinice lokalne samouprave može na sopstvenu inicijativu da raspiše referendum o pitanjima iz svoje nadležnosti. Skupština je dužna da raspiše referendum na predlog koji podnese najmanje 10% birača od ukupnog biračkog tela u jedinici lokalne samouprave, na način utvrđen zakonom i statutom.
Odluka putem referenduma doneta je ako se za nju izjasnila većina građana koja je glasala, pod uslovom da je glasalo više od polovine ukupnog broja građana.
Odluka doneta na referendumu je obavezna, a skupština jedinice lokalne samouprave je ne može staviti van snage, niti izmenama i dopunama menjati njenu suštinu u narednom periodu od godinu dana od dana donošenja odluke.
Prema tome, postoji pravna mogućnost da se o incijativi za promenu naziva grada Zrenjanina građani izjasne na referendumu. Odluka doneta na tom referendumu obavezuje samo Skupštinu Grada Zrenjanina, ali ne i predlagače zakona ili Narodnu skupštinu. Bez obzira na to, takva odluka imala bi veliku političku težinu, jer bi bilo krajnje problematično da se naziv jednog velikog grada promeni bez saglasnosti njegovih stanovnika – istakao je Miroslav Samardžić.
