U Zrenjaninu će, pod pokroviteljstvom grada Zrenjanina, a u saradnji sa Društvom prijatelja Alžira, 3. marta 2017. godine, u 20 časova, u Narodnom pozorištu „Toša Jovanović“ biti održan koncert alžirskih muzičara Rede Sike i prijatelja. Koncert se organizuje povodom 55. godina pobede veličanstvene Alžirske revolucije, i sticanja nezavisnosti DNR Alžir, a u godini kada naš sugrađanin, Stevan Labudović, heroj Alžirske revolcuije, proslavlja 80. godina umetničkog rada i 90. godina života.

 

Demokratska Narodna Republika Alžir, najveća država afričkog kontitenta i arapskog sveta, ove godine proslavlja 55. godišnjicu sticanja nezavisnosti i pobede veličanstvene, Alžirske revolucije, jednog od najvećih i najznačajnijih događaja u istoriji XX veka.
Poznato je da je Jugoslavija podržala borbu alžirskog naroda za slobodu, i pored toga što je zbog te podrške, ozbiljno narušila diplomatske odnose sa Francuskom. Ali, u našoj javnosti, nedovoljno je poznato da je jugoslovenski snimatelj i fotograf Stevan Labudović, pružio značajan doprinos pobedi Alžirske revolucije.
Nedavno, 28. decembra 2016. godine, u Muzeju Jugoslavije, Društvo prijatelja Alžira i Ambasada Alžira u Beogradu, u prisustvu Zorana Đorđevića, ministra odbrane Republike Srbije, arapskih i afričkih ambasadora, predstavnika Srpske pravoslavne crkve, zavičajne opštine Berane, mnogobrojnih članova Društva prijatelja Alžira i rodbine, svečano je proslavljen 90. rođendan Stevana Labudovića, koji hrabro korača desetom decenijom, a iza sebe je ostavio neizbrisiv trag prijateljstva sa alžirskim narodom, koji ga smatra svojim velikim prijateljem.

OD MALENA UZ FOTOAPARAT
Rođen je 28. decembra 1926. godine u Beranama, gde je završio osnovnu školu i gimnaziju. Otac Milutin, bio je knjižar, u čijoj radnji su se prodavali i fotoaparati, pa je tako već 1936. godine, običnim kodakom, snimao zanimljive fotografije, koje je sam izrađivao kod komšije Hamdije Hama Hadrovića, fotografa. Otada, Stevan i fotoaparat nisu se razdvajali. Kasnije, fotografisao je zemlju, ljude i događaje, a fotografije i snimci, postali su arhivska građa od neprocenjive istorijske vrednosti. Njegov otac znao je albanski i turski jezik, te je, kralju Aleksandru, kada je prolazio kroz Berane i preko Čakora prema Peći, bio prevodilac. U znak zahvalnosti, kralj mu je omogućio da na svojoj knjižari istakne grb kraljevine Jugoslavije, iako su tu privilegiju imali samo državni organi, vojska i dvorski liferanti.
Već sa 16 godina, u komandi grada, uređivao je zidne novine, da bi taj posao nastavio sa Petom crnogorskom brigadom u Zemunu, gde su ga primetili ruski oficiri i angažovali na istom poslu u jedinici 10329 Crvene armije. Razočaran odnosom ruskih starešina prema svojim vojnicima koje su kažnjavali streljanjem čak i za najobičnije pijanstvo i sitne krađe, Labudović odlazi kod roditelja u Berane. Po završetku Filmske škole u Beogradu, zapošljava se kao kamerman u „Filmskim novostima“ i postaje nezaobilazni član novinarskog tima predsednika Josipa Broza Tita, koga je pratio po svetu na Putu mira, kao njegov lični snimatelj i fotograf.

ALŽIR MU JE BILA SUDBINA
Snimatelja i fotografa „Filmskih novosti“, specijalnog izveštača mnogih novinskih agencija i televizija Jugoslavije, Stevana Labudovića iz Beograda, Josip Broz Tito, poslao je u Alžir da pomogne alžirskim revolucionarima u oslobođenju zemlje od francuskog kolonijalog ropstva. Pod vođstvom Fronta nacionalnog oslobođenja (FLN), Alžirci su, od 1954. do 1962, vodili antikolonijalni rat za nezavisnost. A još u toku te borbe, početkom 1960-tih, svet su obišle Labudovićeve filmske reportaže i fotografije, koje su svedočile o stradanju alžirskog naroda, teškog života pod kolonijalnom vlašću i etapama borbe za oslobođenje. Njegovi filmski dokumentarci zabeležili su najdramatičnije trenutke revolucije, zahvaljujući čemu je istina obišla svet. Vesti su ispunjavale naslovne stranice svetskih medija, uprkos žestokoj francuskoj medijskoj blokadi, i obelodanjivale da se, na crnom kontintintenu, uz ogromne žrtve, vodi odlučna borba Alžiraca.
S jedne strane alžirska puška, s druge Labudovićeva kamera, do pobede Alžirske revolucije. Zbog njegovog doprinosa alžirskoj borbi, njegova „alžirska braća“ smatraju ga ravnopravnim borcem. Danas, Labudović je nezaobilazni svedok zavidnog i postojanog prijateljstva alžirskog i srpskog naroda, prijatelja bliskih pogleda i opredeljenja.
Za nemerljiv doprinos i dokazane zasluge za pobedu revolucije, dobitnik je najznačajnih vojnih i državnih odlikovanja NDR Alžira, i jedan od njegovih najcenjenijih prijatelja, o čemu svedoče i brojne počasti te zemlje, što je krunisano kumstvom sa Bumedijenom, bivšim predsednikom Alžira.
Labudovića, svog nacionalnog heroja, Alžir nije zaboravio, kao ni doprinos koji je Jugoslavija pružila sticanju nezavisnosti. Ratna uniforma sa kapom, kroz koju je prošao geler granate; ratna kamerama sa foto opremom; 83 kilometra filmske trake; 274 fotografije, i 27 filmova, nastalih u periodu 1959–1962 izloženi su u ratnoj zbirci Istorijskog muzeja u Alžiru, u sali velikana i u Vojnom muzeju, a nove generacije Alžiraca o njemu uče u redovnoj školskoj lektiri iz istorije. Tokom njegovih mnogobrojnih poseta, „svojoj drugoj otadžbini“ samo kad bi čuli njegovo ime Labido, kako ga zovu, deca na ulicama pritrčavala su mu, širokih osmeha i pružajući ruke u zagrljaj, u želji da se slikaju s njim i da mu izraze duboko poštovanje. Za Alžirce, Labudović je jedan od njih, što i on sam često govori. Za nas, najveći je Alžirac na našim prostorima.
Povodom 50 godina državne nezavisnosti, 2012. godine, predsednik Alžira Abdelaziz Buteflika, odlikovao je Labudovića – spomen medaljom i diplomom, koje mu je 1. novembra 2012. godine, na svečanom prijemu, u Beogradu, uručio predsednik Republike Srbije Tomislav Nikolić, u prisustvu Abdelkadera Mesdue, tadašnjeg ambasadora Alžira.

ATRAFILE
Povodom Sretenja, državnog praznika Republike Srbije, 15. februara 2017. godine, a na predlog Društva prijatelja Alžira iz Beograda, predsednik Republike Srbije Tomislav Nikolić,odlikovao je Stevana Labudovića, srebrnom medaljom za zasluge u kulturi.

LABUDOVIĆ, KAO DEVEDESETOGODIŠNjAK
Stevan Labudović danas živi mirnim penzionerskim životom u beogradskom naselju Miljakovac, u Rakovici, u Beogradu, ali Alžir je i dalje svakodnevno prisutan u njegovom životu. Njegov stan je ispunjen alžirskim suvenirima, medaljama, plaketama, zastavom i umetničkim radovima.
Ambasada Alžira u Beogradu je njegova druga kuća, a njeno osoblje, na čelu sa Nj. E. gospodinom Abdelahamidom Šebšubom, ambasadorom NDR Alžir, nastoji da mu bude na raspolaganju. Organizuju mu izložbe, i povodom svakog alžirskog državnog praznika dovode ga na proslavu, ukazujući mu počasti. Kad god njegovo zdravstveno stanje to dozvoljava, organizuju mu putovanja i boravak u Alžiru, gde mu, prilikom svakog boravka ukazuje gostoprimstvo. U brizi oko njega, Ambasada Alžira ima veliku podršku i članova Društva prijatelja Alžira, koje intenzivno nastoji da promoviše ovu prijateljsku državu i njenog nacionalnog heroja Stevana Labudovića.
Prošlog leta, Labudović je dobio najveće priznanje Opštine Berane, Nagradu „21. jul“, koja mu je dodeljena na Svečanoj akademiji povodom Dana opštine, a u prepunoj Galeriji Polimskoj muzeja u Beranama izložbu njegovih fotografija otvorio je Nj. E. gospodin Abdelhamid Šebšub, ambasador NDR Alžir u Srbiji i u Crnoj Gori. Takođe, 14. oktobra beogradska opština Rakovica uručila mu je povelju, svoje najviše opštinsko priznanje.

SRPSKO VOJNIČKO GROBLjE DELI IBRAHIM U ALŽIRU
Kada je, sa suprugom Ružicom, boravio u Alžiru, povodom četiri decenije nezavisnosti, 2002. godine, Labudović svoje višedecenijsko traganje krunisao je, otkrićem lokacije Srpskog vojničkog groblja, i to svoje otkriće zadokumentovao nizom fotografija.
Još tokom učešća u alžirskom ratu za nezavisnost, čuo je da u toj zemlji postoji srpsko vojničko groblje iz Prvog svetskog rata. Četrdeset godina to saznanje nije mu dalo mira i želeo je da ga pronađe. Tokom ovog boravka, posle nekoliko dana potrage, alžirski domaćini su ga odvezli u prigradsku opštinu grada Alžira, Deli Ibrahim, gde se nalazi lepo sređeno i dobro očuvano groblje sa 324 humke srpskih vojnika i jednog Rusa. Labudović je, tada, saznao da su tu sahranjeni ranjenici i tifusari koji nisu izlečeni u francuskim bolnicama. Iako je prvobitno bilo na drugoj lokaciji, u okviru francuskog groblja, Srpsko vojničko groblje je, 1983. godine, preseljeno na teritoriju opštine Deli Ibrahim, gde se i danas nalazi. Ono je, na sreću, očuvano, jer se o njemu posvećeno brinu Alžirci.
Labudović je, i po povratku u Srbiju, u organizaciji Društva prijatelja Alžira, priredio izložbu fotografija groblja, te je ovdašnja javnost imala priliku da vidi groblje, o kojem se gotovo ništa nije znalo. Otada, izložba je putovala po mnogim gradovima Srbije i Crne Gore, i tako ju je videlo više hiljada ljudi, tokom prošlogodišnje „Oplenačke berbe“ u Topoli. Predsednica Narodne skupštine Republike Srbije Maja Gojković, organizovala je izložbu u Domu Narodne skupštine Republike Srbije. Izložba je otvorena i 19. oktobra 2016. godine, u Radul-begovom konaku u Zaječaru, u okviru obeležavanja dana oslobođenja ovog grada u Prvom svetskom ratu.