Zrenjanin- U okviru izložbe Vasa Pomorišac – od tradicije do moderne, u četvrtak 7. februara u 19 časova u Salonu NMZ, održaće se tematsko predavanje pod nazivom Vasa Pomorišac – jedan slikar i jedan grad. Predavanje će se bazirati na boravku i izlagačkoj delatnosti poznatog slikara u našem gradu u periodu od 1945, sve do njegove smrti 1961. godine. Takođe, biće istaknute i izložbe organizovane nakon 1961. godine u Narodnom muzeju Zrenjanin.
Nakon oslobođenja 1945. godine, Vasa Pomorišac bio je angažovan kao konzervator i restaurator u tadašnjem Gradskom muzeju u Petrovgradu. Te 1945. i 1946. godine, pored poslova na prikupljanju, konzervaciji i restauraciji muzealija, Pomorišac je držao i slikarski kurs, na kojem su svoje pouke stekli i neki od poznatijih zrenjaninskih umetnika poput Tivadara Vanjeka, Mirjane Šipoš i drugih. Takođe, aktivno je učestvovao u organizovanju prve posleratne izložbe u našem gradu – Izložba živih vojvođanskih likovnih umetnika, 1945. godine, koja je okupila neka od najznačajnijih imena srpskog slikarstva.
Prva retrospektivna izložba dela Vase Pomorišca održana je povodom 35 godina njegovog umetničkog rada, 1953. godine. Izložba je bila predstavjena u Paviljonu Cvijeta Zuzorić na Kalemgdanu. Naredne 1954, odmah nakon Beograda, izložba je organizovana u Gradskom muzeju u Zrenjaninu, gde su bili predstavljeni svi segmenti Vasinog stvaralaštva. Nekoliko meseci kasnije, Pomorišac se ponovo nalazi u našem gradu, kao organizator i učesnik Izložbe likovnih umetnika iz Banata, koja se takođe održala u Gradskom muzeju.
Vasa Pomorišac bio je i jedan od učesnika Prve slikarske kolonije u Ečki, koja je održana tokom leta 1956. godine u paviljonu smeštenom u dvorcu Kaštel. U društvu dvadesetak slikara i vajara, stvarao je likovna dela na obali Begeja. Oktobra iste godine, organizovana je i Prva izložba Slikarske kolonije u Narodnom muzeju Zrenjanina, gde je Pomorišac izložio dela nastala u njoj, ali i neka starija. Sa ove izložbe, putem otkupa, tri slike su uvrštene u fond Savremene galerije Zrenjanin.
U maju 1961, nekoliko meseci pre nego što je preminuo, Vasa Pomorišac se ponovo predstavio zrenjaninskoj publici, zajedno sa vajarem Ilijom Kolarovićem. Vasa Pomorišac preminuo je 9. septembra 1961. godine
U decenijama nakon Vasine smrti, njegova umetnost živela je jednako kroz izložbe koje su priređivane u Beogradu i gradovima bivše Jugoslavije. Povodom desetogodišnjice od smrti, 1971. godine, u Narodnom muzeju Zrenjanin, kustoskinja Vukica Popović priredila je izložbu njegovih radova. Jedna od najzapaženijih izložbi jeste velika retrospektivna izložba radova Vase Pomorišca koju je kustoskinja Ljiljana Stojanović priredila u Muzeju savremene umetnosti u Beogradu, krajem 1986. godine. Nakon Maribora i Ljubljane, izložba je gostovala u Narodnom muzeju Zrenjanin, maja 1987. godine.
Predavanje će održati Slavica Popov, viši kustos-istoričar umetnosti iz Savremene galerije Zrenjanin i Ivana Arađan, kustos-istoričar umetnosti iz Narodnog muzeja Zrenjanin.
O izložbi:
Izložba Narodnog muzeja Zrenjanin pod nazivom Vasa Pomorišac – od tradicije do moderne otvorena je u Salonu zrenjaninskog muzeja u subotu, 15. decembra 2018. godin. Izložba je realizovana povodom 125 godina od rođenja slikara, u saradnji sa umetnikovim sinom Gordanom Pomorišcem, Savremenom galerijom Zrenjanin i drugim institucijama i pojedincima. Cilj kataloga i izložbe je sistematisanje dela Vase Pomorišca i interpretacija njegovog značaja publici, uz uključivanje lokalnog aspekta koji je od velikog značaja za kulturnu istoriju Zrenjanina.
Izložbu čini 37 radova (slika i crteža), ilustracija, kao i dokumentarni materijal koji prati život i stvaralaštvo Vase Pomorišca, od prvih pouka koje je dobio u ateljeu Stevana Aleksića u rodnom Modošu (danas Jaši Tomiću), ratni, minhenski i međuratni period (Beograd, London, Pariz), kao i angažovanje u umetničkoj grupi, „Zograf“. Poseban naglasak je dat Pomoriščevoj ulozi u posleratnom Petrovgradu (danas Zrenjaninu), kao i saradnji sa Umetničkom kolonijom u Ečki.
Publika će imati priliku da vidi najranije radove nastale u ateljeu Stevana Aleksića, ilustracije sa temama iz narodne poezije, čuveni Portret Milanke Vasiljev za koju je Vasa Pomorišac dobio srebrnu medalju 1938. godine u Parizu, kao i neka od poslednjih dela iz 1960. godine.
Autori izložbe su viši kustos-istoričar umetnosti Olivera Skoko i kustos-istoričar umetnosti Ivana Arađan. Pokrovitelji projekta su Ministarstvo kulture i informisanja Republike Srbije i kompanija Gomeks. Izložba će trajati do 15. februara 2019. godine.
Biografija:
Vasa Pomorišac rođen je 15. decembra 1893. godine u Modošu (danas Jaša Tomić). Slikarski zanat učio je kod Steve Aleksića. Minhensku Akademiju upisuje 1913. godine, ali je već sledeće godine napušta da bi se kao vojni obveznik prijavio vlastima u Modošu. U tom ratnom periodu radi crteže dokumentarne vrednosti. Posle rata odlazi u Zagreb gde pohađa zagrebačku Školu za umjetnost i umjetni obrt. Tamo je bio suočen sa još snažnim uticajem umetnika okupljenih u grupi Medulić (1908) koji su želeli da ožive nacionalni pravac na temelju narodne pesme i mita. Ta ideologija je privukla i Pomorišca. Putujući po Srbiji otkrio je lepotu srednjovekovnih manastira. U London odlazi 1921. godine i upisuje privatnu slikarsku školu Sv. Martina (St. Martin School of Arts), a potom i londonsku Centralnu školu za umetnost i zanate (Central School of Arts and Crafts). Za svoje slike Pomorišac nalazi teme u hrišćanskoj ikonografiji i klasičnoj mitologiji. Svaka od tih kompozicija ima elemente ekspresionizma, kubizma, simbolizma, dekorativnosti… Učestvuje u osnivanju i delatnosti grupe „Zograf”, čija je ideja bila da se stvori nacionalni stil. Član udruženja „Lada“ postaje 1940. godine, a 1942. godine postaje profesor na Akademiji likovnih umetnosti u Beogradu. Na poziv Gradskog muzeja u Petrovgradu, današnjeg Narodnog muzeja Zrenjanin, 1945. godine počinje da radi kao saradnik na zaštiti kulturnih dobara. Vodi i slikarski tečaj u gradu. Postaje vanredni profesor na Akademiji primenjenih umetnosti u Beogradu 1950. godine. Umire 9. septembra 1961. u Beogradu.
